Η «Ηλιακτίδα» είναι ένας κοινωνικός φορέας, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία (ΑμΚΕ), η οποία δημιουργήθηκε από τις ίδιες τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας της Μυτιλήνης το 1999. Σκοπός της είναι η άρση του αποκλεισμού των ΑΜΕΑ και των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού από το κοινωνικό σύνολο, μέσω της εργασιακής απασχόλησης. Βιώνοντας τον αποκλεισμό που υφίσταται έτσι και αλλιώς ο πληθυσμός του νησιού από τη γεωγραφική του θέση, μακριά από τη σύγχρονη διάχυση των νέων τεχνολογιών, η Ηλιαχτίδα θεώρησε ότι πρέπει να αναλάβει δράση και να συμβάλλει στο άνοιγμα νέων οριζόντων. Κατάφερε, έτσι, έπειτα από πολλές προσπάθειες, να σταθεί στα πόδια της και να αποδείξει ότι τα άτομα με προβλήματα υγείας αλλά και τα άτομα που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού μπορούν να αναλάβουν δράσεις και να επανενταχθούν στην κοινωνία. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες που εργάζονται σήμερα στην «Ηλιαχτίδα» παράγουν κυρίως προσκλητήρια, δώρα, κάρτες, χειροποίητα κοσμήματα αλλά και σαπούνια. http://www.iliaktida-amea.gr/ (Social Activism Αθηνών, 2018)
Ιστορική εξέλιξη της «Ηλιακτίδα»
Η Ηλιακτίδα ξεκινά το 1999 με τη συνεργασία του Βοστάνειου Νοσοκομείου Μυτιλήνης, του Δήμου Μυτιλήνης, της Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Λέσβου και εθελοντών. Στο πρώτο διάστημα λειτουργίας της ξεκίνησε το κέντρο απασχόλησης ατόμων με ειδικές ανάγκες και την κοινωνική επιχείρηση ατόμων με νοητική υστέρηση.
Το 2000 αποκτά τη νομική μορφή της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας (ΑΜΚΕ) και ξεκινά ένα δημιουργικό εργαστήρι με χειροποίητο χαρτί, ως μια ακόμη εφαρμογή κοινωνικής επιχειρηματικότητας με άτομα με ειδικές ανάγκες.
Το 2009 συντονίζει το Ελληνικό Θεματικό Δίκτυο Κοινωνικής Οικονομίας στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας EQUAL Community.
Το 2016 συμμετέχει ενεργά στην αντιμετώπιση μεταναστευτικών ροών. Δεδομένης της θέσης της η Λέσβος ήταν πάντα μια από τις κύριες «πύλες εισόδου» μεταναστευτικών ροών στην Ελλάδα και η Ηλιακτίδα ανταποκρίθηκε λειτουργώντας δομές φιλοξενίας και υποστήριξης για μετανάστες από το 2009, μέσα από πρωτοβουλίες με κρατικές ή ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης. Την ίδια χρονιά η Ηλιακτίδα γίνεται επίσημος συνεργάτης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για το πρόγραμμα Στέγασης και Προστασίας τον Φεβρουάριο του 2016 και του προγράμματος Προστασίας Ανηλίκων τον Απρίλιο του 2016. Στο τέλος της χρονιάς η Ηλιακτίδα επεκτείνει τη δράση της και στην Βόρεια Ελλάδα. Τον Αύγουστο του 2016 η Ηλιακτίδα γίνεται επίσης συνεργάτης στο πρόγραμμα Προστασίας Ανηλίκων της UNICEF.
Δράσεις της «Ηλιακτίδα»
Στέγαση και προστασία για ευπαθείς αιτούντες ασύλου
Η Ηλιακτίδα αυτή τη στιγμή προσφέρει πάνω από 600 θέσεις φιλοξενίας στη Λέσβο και πάνω από 1700 στη Βόρεια Ελλάδα ως συνεργάτης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 2016 ανταποκρίθηκε, επίσης, σε έκτακτες ανάγκες δημιουργώντας επιπλέον 600 προσωρινές θέσεις φιλοξενίας σε ξενοδοχεία για να προστατεύσει ωφελούμενους από το κρύο.
Φιλοξενία και προστασία - λέσβος
Η Ηλιακτίδα υποστηρίζει ευάλωτες ομάδες αιτούντων ασύλου στην Ελλάδα μέσα από την παροχή εναλλακτικών μορφών στέγασης μέσα στον οικιστικό ιστό (διαμερίσματα και κτήρια), με τον συνδυασμό ψυχολογικής και έως ένα βαθμό νομικής υποστήριξης. Επιπλέον υποστηρίζει με οικονομική βοήθεια σε μετρητά, μέσω του σχετικού προγράμματος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Αποτελέσματα στη Λέσβο:
- 2314 άτομα υποστηρίχθηκαν
- 730 θέσεις φιλοξενίας δημιουργήθηκαν (συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχείων)
- 97 δομές φιλοξενίας δημιουργήθηκαν (συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχείων)
- 211 σπίτια λαμβάνουν βοήθεια σε μετρητά
Αποτελέσματα στη Βόρεια Ελλάδα:
Η Ηλιακτίδα δραστηριοποιείται επίσης στη Βόρεια Ελλάδα, μαζί με άλλους συνεργάτες, προσφέροντας θέσεις στέγασης και ψυχολογική υποστήριξη με τον συνδυασμό της τεχνογνωσίας της Ηλιακτίδας και της γνώσης των κατά τόπους συνθηκών από τους συνεργάτες μας.
- 3 Συνεργάτες: Περιχώρησις, ΟΜΝΕΣ, ΙΑΤΑΠ
- 1722 Θέσεις Φιλοξενίας σε διαμερίσματα και κέντρα συλλογικοτήτων
- 4 Τοποθεσίες: Κατερίνη, Κιλκίς, Βόλβη, Πολύκαστρο
- 11 Ξενοδοχεία: κάλυψη έκτακτων αναγκών χειμώνα
Αποτελέσματα στην προστασία και στέγαση ανηλίκων:
Η «Ηλιακτίδα» σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την UNICEF έθεσε τον στόχο κανένα ασυνόδευτο παιδί να μην μένει στο κέντρο κράτησης στη Μόρια.
Έτσι δημιουργήθηκαν 8 σπίτια φιλοξενίας (7 για αγόρια, 1 για κορίτσια) και η Μόρια άδειασε από ασυνόδευτους ανηλίκους αιτούντες άσυλο το φθινόπωρο του 2016. Συνεχίζει την προσπάθεια, ώστε ασυνόδευτοι ανήλικοι αιτούντες άσυλο να μένουν όσο το δυνατόν μικρότερο διάστημα στη Μόρια.
- 150 θέσεις ανήλικων
- 8 δομές φιλοξενίας (7 για αγόρια, 1 για κορίτσια)
- 198 φιλοξενούμενοι ανήλικοι (από τον Απρίλιο του 2016)
- 2 Συνεργάτες: Ύπατη Αρμοστεία ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες & UNICEF
Κοινωνική ένταξη ΑμεΑ και ευπαθών ομάδων
Η Ηλιακτίδα συνεχίζει την υποστήριξη ανθρώπων με αναπηρία και άλλες ευπαθείς ομάδες σε μια προσπάθεια κοινωνικής ένταξης. Η υποστήριξη ευπαθών ομάδων του τοπικού πληθυσμού είναι ακόμη πιο σημαντική τώρα, για την αποφυγή περιστατικών εκδήλωσης ρατσισμού, λόγω της υποστήριξης που υπάρχει σε πληθυσμούς προσφύγων και μεταναστών.
Πιλοτικές δραστηριότητες ένταξης με πρόσφυγες
Όσο περισσότεροι ωφελούμενοι χαρακτηρίζονται πρόσφυγες και παραμένουν στην Ελλάδα, είναι σημαντικό να υποστηρίζεται η ομαλή τους ένταξη στην τοπική κοινωνία και οικονομία. Η Ηλιακτίδα εφαρμόζει πιλοτικά προγράμματα ένταξης παρά την ανεπάρκεια χρηματοδότησης.
